Το νέο American Dream δημιουργεί… εφιάλτες: Ο λόγος που οι ταλαντούχοι νεαροί εγκαταλείπουν μαζικά την Euroleague για το NCAA

Μία κομβική αλλαγή στον (για 118 χρόνια) απαράβατο νόμο του Κολεγιακού πρωταθλήματος των ΗΠΑ, οδηγεί πολλούς νεαρούς ευρωπαίους παίκτες, να εγκαταλείπουν την ήπειρο για να παίξουν μπάσκετ σε Πανεπιστήμια της Αμερικής. Διότι, πλέον μπορούν και εκεί να βγάλουν χρήματα και μάλιστα περισσότερα απ' ότι θα έβγαζαν στην Ρεάλ, την Μπαρτσελόνα ή την Παρτίζαν. Άλλωστε τέσσερις 18χρονοι από αυτές τις ομάδες έχουν φύγει ήδη για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Για περισσότερο από έναν αιώνα ύπαρξης, στα Κολεγιακά πρωταθλήματα στις ΗΠΑ, που ετικετάρονται από το 1906 ως NCAA, δεν επιτρεπόταν οι σπουδαστές-αθλητές να λαμβάνουν οποιουδήποτε είδους χρηματικές αμοιβές. Ούτε καν κάποιο δώρο... αξίας από το Πανεπιστήμιο ή στελέχη αυτού, με σκοπό (για παράδειγμα) να δελεάσουν κάποιο «αστέρι» να επιλέξει τη δική του υποτροφία σε σχέση με μία άλλη. Καμία αθλητική εταιρεία ή οποιουδήποτε είδος οργανισμός, δεν είχε το δικαίωμα να κάνει χορηγία σε έναν παίκτη, σε συγγενή ή φίλο του. Και τις φορές που παρανόμως συνέβη κάτι τέτοιο, οι τιμωρίες ήταν βαρύτατες. Κολέγια αποκλείονταν για χρόνια, το ίδιο και οι νεαροί αθλητές που καταπατούσαν τον απαράβατο νόμο.

Ώσπου φθάσαμε στον Ιούλιο του 2021, τότε που κατόπιν χρόνιας μελέτης, το NCAA (National Collegiate Athletics Association) ενέκρινε την επιλογή οι... εκκολαπτόμενοι αστέρες, να αποκτήσουν το δικαίωμα από το πρώτο έτος της παρουσίας τους να κλείνουν συμφωνίες και να γεμίζουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Μια συνθήκη και ένας κανονισμός που είναι γνωστός ως NIL (Name, Image, Likeness) και δίνει τη δυνατότητα οι αθλητές-σπουδαστές να εκμεταλλεύονται το όνομα, την εικόνα τους ή και την αναγνωσιμότητά τους, ώστε να προσελκύουν εταιρίες που θέλουν να επενδύσουν, όχι αγωνιστικά αλλά επιχειρηματικά, πάνω τους.

Η απόφαση των Αμερικάνων να «γκρεμίσουν» ένα... θέσφατο που ίσχυε για 118 χρόνια και πλέον δεν ισχύει, έχει κάποιες λογικές εξηγήσεις, αλλά και μερικές διαβολικές συνομωσίες.

Κατ' αρχάς, η συζήτηση στις ΗΠΑ άνοιξε κυρίως μετά το 2000, όταν εκτοξεύθηκε η στατιστική που έδειχνε πως κανένας παίκτης με την προοπτική του ΝΒΑ δεν αποφοιτά από το Κολέγια. Προτιμούν μετά το πρώτο ή το δεύτερο πανεπιστημιακό έτος, πολλές φορές ακόμα και από το highschool αν έχουν τις αρετές, να δηλώνουν συμμετοχή στο NBA Draft. Η βιασύνη τους αυτή, είχε να κάνει με το οικονομικό τους υπόβαθρο. Ένας φτωχός, αλλά ταλαντούχος αθλητής, που αυτός και η οικογένειά του «καίγεται» για χρήματα επιβίωσης, είναι αδύνατο να περιμένει τέσσερα χρόνια για να κάνει το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο στα 22 του. Στο NBA ή οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη.

Αυτό είναι ένα είδος λογικής δικαιολογίας, που υποψιασμένοι και κυρίως ανυποψίαστοι τον βρίσκουν μέχρι και... θεάρεστο. Βέβαια, οι «συνωμοσιολόσοι» ή οι εμβαθύνοντες, βλέπουν απλώς μία... εισβολή των εταιριών-κολοσσών στα έγκατα του αθλητισμού. Στα θεμέλια των σπορ των ΗΠΑ, εκεί που δεν θα σταματήσει ποτέ να γεννιέται το ταλέντο.

Έτσι, κάθε είδους brand μπορεί να επιλέξει πλέον, στο πλαίσιο βέβαια ενός σορού κανόνων και προδιαγραφών, έναν σπουδαστή-φοιτητή με ταλέντο και φήμη, για να προμοτάρει τα προϊόντα του. Και ταυτόχρονα ο σπουδαστής-φοιτητής μπορεί να βγάλει τα πρώτα του χρήματα, που αν η φήμη που τον ακολουθεί είναι μεγάλη, τότε μιλάμε για εκατομμύρια δολάρια. Όπως εκατομμύρια έβγαλε η Κάιτλιν Κλαρκ, όσο βρισκόταν βρισκόταν στο Αϊόβα, πριν γίνει επαγγελματίας στο WNBA, διαφημίζοντας από τη Nike μέχρι την Goldman Sacks.

Αυτή η αλλαγή στους κανονισμούς, δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεάσει κομβικά και το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Άλλωστε, Ευρωπαίοι δεν έχουν κατακλίσει μόνο το ΝΒΑ, αλλά έχουν διασπαρθεί ανά τις ΗΠΑ από τα 18 τους κιόλας. Συμμετέχοντας, πολλές φορές πρωταγωνιστικά, σε Κολεγιακές ομάδες.

Έτσι, ο εκτελεστικός διευθυντής της Euroleague, Παούλιους Μοτιεγιούνας, είχε πάρει κατά τη διάρκεια του Final Four του Βερολίνου ένα... καμπανάκι που το χτύπησε -ίσως σε ανύποπτο χρόνο- αρκετές φορές. «Είναι μία... τρελή κατάσταση» είχε πει αναφερόμενος στο τι έχει δημιουργήσει η είσοδος του NIL στο κολεγιακό μπάσκετ των ΗΠΑ. Και τι σχέση ή επίδραση μπορεί να έχει κάτι τέτοιο σε μία κορυφαία ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση;

«Αυτό που συμβαίνει πλέον στο NCAA ανατρέπει πολλά δεδομένα. Πλέον, νεαροί παίκτες μπορούν να βγάζουν χρήματα στο κολέγιο και αυτό... σπάει την αγορά», είχε πει, πριν εξηγήσει πως «αυτό επηρεάζει και το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Γιατί πλέον, ένας νεαρός ευρωπαίος που πρώτα θα προσπαθούσε να καταξιωθεί στην ομάδα που τον ανέδειξε και η ομάδα επένδυε πάνω του, τώρα ξαφνικά στα 18 του χρόνια έχει τη δυνατότητα να πάει στις ΗΠΑ, να σπουδάσει και πέραν από αυτό να βγάλει και χρήματα. Ποσά που σε μερικές περιπτώσεις ξεπερνούν κατά πολύ ακόμα και έναν ετήσιο μισθό που θα μπορούσε να του δώσει μία από τις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης».

Και ναι μεν ο Μοτιεγιούνας θεωρεί πως «δεν νομίζω ότι είναι καλό για τους νεαρούς παίκτες κάτι τέτοιο. Γιατί το να κυνηγάν τα λεφτά και μάλιστα τα πολλά λεφτά, κρύβει κινδύνους σε αυτή την ηλικία». Αλλά ποιος νοιάζεται για την άποψη του, ειδικά όταν είναι ένας νεαρός που κυνηγά το όνειρό του ΝΒΑ και πριν καν βρεθεί σε αυτό -και ανεξάρτητα από το αν τα καταφέρει- μπορεί στο μεσοδιάστημα να βγάζει μισό εκατομμύριο δολάρια το χρόνο στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσή του. Κάνοντας απλώς post στα social media και διαφημίσεις προϊόντων.

Αυτό που τον απασχολεί στην ουσία είναι η θέλησή του «να αναπτύσσουμε στην Ευρώπη τα ταλέντα μας», αλλά δεν είναι αισιόδοξος για το μέλλον: «Μακάρι να είχα μία απάντηση σε όλο αυτό το ζήτημα που θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό και μπορεί να δημιουργήσει μία... καταιγίδα. Δεν ξέρω όμως, αν γίνεται να σταματήσει όλο αυτό!».

Και μάλλον δεν μπορεί να σταματήσει, διότι από τότε που ο Μοτιεγιούνας εκδήλωσε την αγωνία και τον φόβο του, συμφώνησαν μαζί του κι άλλοι, όπως ο Σέρβος ατζέντης, Μίσκο Ραζνάτοβιτς, αλλά τον τελευταίο μήνα τέσσερις 18χρονοι υπερταλαντούχοι αθλητές, δύο της Ρεάλ, ένας της Μπαρτσελόνα και ένας της Παρτίζαν, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Μαδρίτη, την Βαρκελώνη και το Βελιγράδι για να ενταχθούν σε πανεπιστημιακά προγράμματα στις ΗΠΑ. Κι αν συνεχιστεί αυτή η... καταιγίδα, τότε «θα είναι αδύνατο στο μέλλον να βγουν παίκτες όπως ο Βασίλης Σπανούλης, ο Δημήτρης Διαμαντίδης ή ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο», όπως χαρακτηριστικά είπε και ο Ραζνάτοβιτς.

Τέσσερις αποχωρήσεις σε έναν μήνα!

Ο 18χρονος Ρώσος φόργουορντ Ιγκόρ Ντενίμ της Ρεάλ, ο οποίος έκανε μεγάλη αίσθηση με το παιχνίδι του σε όλη τη διάρκεια του Adidas Next Generation Tournament της Euroleague, τη νέα σεζόν θα βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο, Μπίνγκαμ Γιανγκ.

Ο συνομήλικος συμπαίκτη του στη Μαδρίτη, Ισμαϊλά Ντιανιέ από τη Σενεγάλη, με ύψος 214 εκατοστά, θα σπουδάσει και θα αγωνιστεί στο Γκονζάγκα, ενώ η Μπαρτσελόνα αποχαιρέτησε ήδη τον Κασπάρας Γιακουτσιόνις. Ο Λιθουανός γκαρντ έχει ήδη συμφωνήσει με το Ιλινόις.

Την ίδια ώρα στο Βελιγράδι, η Παρτίζαν ενημερώθηκε από τον επίσης 18χρονο, Σάβο Ντρέζγκιτς, πως το μέλλον του βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια και πως η απόφασή του είναι οριστική και αμετάκλητη.

Ισμαϊλά Ντιανιέ

Ιγκόρ Ντενίμ

Κασπάρας Γιακουτσιόνις

Σάβο Ντρέζγκιτς