Ενές Καντέρ: “F” for Freedom

Στη Γη της ελευθερίας και της υποκρισίας ο Ερντογάν τον θέλει νεκρό, η Κίνα μουγκό και το ΝΒΑ άνεργο. Ο Ενές Καντέρ Φρίντομ στα 30 του ζει μια ακτιβιστική ζωή με κάθε τιμή και κάθε τίμημα…

Το καλοκαίρι του 2015, κατά τη διάρκεια της τελευταίας του επίσκεψης στην Τουρκία, ο Ενές Καντέρ Φρίντομ, όπως είναι πλέον το πλήρες όνομά του, δεν χρειάστηκε κληρονομικό χάρισμα για να οραματιστεί το μέλλον. 

Μάζεψε τα πράγματά του, χαιρέτησε την οικογένειά του και αποχώρησε. Φεύγοντας κοίταξε πίσω του και είδε τη γυναίκα που τον έφερε στον κόσμο, στις 20 Μαΐου του 1992, να τον χαιρετά με δάκρυα στα μάτια. Εκείνη τη στιγμή κατάλαβε πως ήταν η τελευταία φορά που αντίκριζε τη μητέρα του. 

Οταν μπήκε στο αεροπλάνο και απογειώθηκε, με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες, κοίταξε από το παράθυρο και αντιλήφθηκε πως αυτή ήταν η τελευταία φορά που έβλεπε -με τα ίδια του τα μάτια- την πατρίδα του. 

Στην Τουρκία, είχε ήδη επικρατήσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε αναλάβει τις τύχες (ή τις ατυχίες) της χώρας ένα χρόνο νωρίτερα, στις Προεδρικές εκλογές της 28ης Αυγούστου του 2014, παίρνοντας τη θέση του Αμπντουλάχ Γκιούλ. 

Η οικογένεια Καντέρ, ως υποστηρικτές του κινήματος Χιζμέτ υπό την καθοδήγηση του Φετουλάχ Γκιουλέν, είχαν αρχίσει να έχουν προβλήματα. Ο Γκιουλέν, φίλος του Μεμέτ Καντέρ (πατέρας του Ενές), Τούρκος ιερέας, πρώην ιμάμης και συγγραφέας, μέχρι το 2013 ήταν σύμμαχος του Ερντογάν. Ακολούθησε το σκάνδαλο διαφθοράς που χάλασε τις σχέσεις τους, όπως χάλασε και τις σχέσεις με το καθεστώς, όλων όσων υποστήριζαν ή τόλμησαν να υποστηρίξουν τον Γκιουλέν. Ο Ενές Καντέρ ήταν ένας από αυτούς. 

Γεννημένος στη Ζυρίχη της Ελβετίας, από Τούρκους γονείς, πατέρα ιατρό με ειδικότητα στην γενετική και μητέρα νοσοκόμα, μεγαλωμένος στην Άγκυρα τα πρώτα χρόνια της ζωής του και μετά στην Κωνσταντινούπολη, ο Καντέρ βρέθηκε σε ηλικία 17 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελείωσε εκεί το σχολείο, έκανε αίσθηση σε όλη τη χώρα με τα προσόντα του στο μπάσκετ και το 2010, επέλεξε το φημισμένο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι. Έμεινε ένα χρόνο εκεί και ακολούθως έκανε το βήμα στο ΝΒΑ. Επιλέχθηκε στο Νο 3 του Draft το 2011 από τους Γιούτα Τζαζ και αγωνίστηκε στο κορυφαίο πρωτάθλημα για 11 χρόνια με πέντε διαφορετικές ομάδες. 

Από την ρήξη στην επικήρυξη

Κατοικώντας στις ΗΠΑ και γνωρίζοντας τα προβλήματα που έχουν στην Τουρκία όλοι όσοι δεν συμφωνούν με τον Ερντογάν άρχισε να έχει ακτιβιστική δράση. Την πρώτη φορά που μίλησε επί του θέματος ήταν το 2013 και ενώ ο Ερντογάν δεν ήταν Πρόεδρος, ήταν όμως Πρωθυπουργός και είχε ήδη διακόψει τις σχέσεις και τη συνεργασία του με τον Γκιουλέν.«Δεν υπάρχει ελευθερία του λόγου, ούτε ελευθερία να επιλέξεις εσύ την θρησκεία που σε εκφράζει, ούτε ελευθερία έκφρασης», είχε πε. «Δεν υπάρχει δημοκρατία»! 

Αυτή ήταν η πρώτη του τοποθέτηση για την κατάσταση στην πατρίδα του. Από τότε υπήρξαν πολλές, όπως πολλές ήταν και οι αντιδράσεις του Ερντογάν. Μέχρι σήμερα ο Καντέρ δεν είναι απλώς αντιπαθής στον Σουλτάνο. Θεωρείται τρομοκράτης. Εχθρος του έθνους. Ο Ερντογάν το 2017 ακύρωσε το διαβατήριό του και τον έχει τοποθετήσει στην κόκκινη λίστα της Ιντερπόλ. Αυτό σημαίνει ότι ο Ενές Καντέρ εδώ και καιρό δεν μπορεί να ταξιδέψει στον πλανήτη, χωρίς τον φόβο σύλληψης και έκδοσης του στην Τουρκία. 

Τι θα συνέβαινε στην περίπτωση που ο Καντέρ για οποιονδήποτε λόγο επέστρεφε στην πατρίδα του; Ούτε ο ίδιος δεν θέλει να το σκέφτεται, όχι τώρα που έχει μπει στη λίστα με τους επικυρηγμενους, αλλά εδώ και χρόνια. Γι’ αυτό και άλλωστε ως παίκτης των Σέλτικς δεν αγωνίστηκε σε παιχνίδι που έδωσε η ομάδα της Βοστώνης στο Λονδίνο, ενώ όταν οι υποχρεώσεις του με τις κατά καιρούς ομάδες του στο ΝΒΑ περιελάμβαναν ταξίδι στον Καναδά (με τους Τορόντο Ράπτορς) η διπλωματία των ΗΠΑ εξασφάλιζε την μη σύλληψή του εκτός των συνόρων. 

Οι οργανισμοί του ΝΒΑ δεν είχαν κανένα πρόβλημα με αυτή του την επιλογή. Ο ίδιος είχε εξηγήσει σε συνέντευξή του πως «ήμουν πολύ ενθουσιασμένος από το γεγονός ότι συμπαίκτες μου, άνθρωποι των ομάδων που αγωνιζόμουν, ακόμα και ο κομισάριος Άνταμ Σίλβερ με στήριξαν, με τη λογική ότι έχουμε ελευθερία του λόγου και πως αυτό που κάνω, το να υπερασπίζομαι τους αδικημένους, ήταν πολύ σημαντικό».

SOS: Πεκίνο καλεί Πεντάγωνο

Η Αμερική τον αγκάλιασε! Μάλιστα το 2021 πήρε την υπηκοότητα. Δεν είναι άπατρις πλέον, παρά το γεγονός ότι το τούρκικο διαβατήριό του δεν ισχύει. Έχει το αμερικάνικο. Εκανε και το όνομά του πιο… δυτικό, αφού και επίσημα ονομάζεται Ενές Φρίντομ και γενικά τον Νοέμβρη του ‘21 που συνέβη αυτό αισθάνθηκε σαν να είναι ξανά στην πατρίδα του. 

Το ΝΒΑ δεν είχε πρόβλημα με τις δηλώσεις του κατά του Ερντογάν. Αλλά μόνο κατά του Ερντογάν! Όταν ο Ενές Καντέρ Φρίντομ άρχισε να επιτίθεται στην Κίνα και στον πρόεδρο της, Σι Τζινπίνγκ, με αναφορές σε γενοκτονίες, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε απάνθρωπες συμπεριφορές προς τους καταπιεσμένους Θιβετιανούς, τις εξόριστες κινεζικές μουσουλμανικές μειονότητες, τους Ταϊβανέζους, ο Τζινπίνγκ δεν παρεξηγήθηκε. Ούτε τον ήθελε νεκρό, όπως ο Ερντογάν. Το ΝΒΑ όμως, τακτοποίησε την παραφωνία. Του πρότεινε να σταματήσει, γιατί καλή η ελευθερία του λόγου, αλλά στην Κίνα οι επενδύσεις είναι μεγάλες και τα έσοδα του «μαγικού πλανήτη» υπέρογκα. Οπότε δημιουργήθηκε ένα θέμα. 

Ο ίδιος δεν σταμάτησε, συνέχισε να ερευνά και να αποκαλύπτει. Μίλησε για τα εργοστάσια… σκλαβιάς των μεγάλων αθλητικών εταιρειών που βρίσκονται στην Ασία, για την υποκρισία του ΝΒΑ που ασχολείται με τα δικαιώματα (αλλά όχι όλων), με τον ΛεΜπρόν Τζέιμς (ειδικά) και τους μεγάλους σταρ που θησαυρίζουν στις πλάτες καταπιεσμένων υπογράφοντας συμβόλαια με ανήθικα brands. Το πήγε… μακριά και του στοίχισε. Πως ακριβώς;  

Ως παίκτης των Μπόστον Σέλτικς τη σεζόν 2021-22, σε ηλικία 29 ετών δηλαδή, κι ενώ είχε τελειώσει την προηγούμενη χρονιά του στο Πόρτλαντ με double-double μέσους όρους (11,2 πόντοι και 11,1 ριμπάουντ) σταμάτησε να παίζει. Οχι από δική του επιλογή και προφανώς όχι από επιλογή του προπονητή του. Έπεσε… τηλέφωνο made in China. 

Στο τέλος της σεζόν ως free agent δεν βρήκε άλλο συμβόλαιο στην κορυφαία λίγκα του πλανήτη. Κατάλαβε τι συνέβη απογοητεύτηκε, το μπάσκετ το άφησε πίσω του και συνεχίζει στον πλανήτη ως αμερικανός πολίτης, ελεύθερος εκφραστής των ιδεών και των σκέψεών του, ως εκατομμυριούχος (βεβαίως) από συμβόλαια με ομάδες του ΝΒΑ, αλλά και με αθλητικές εταιρείες (πριν τις απαρνηθεί) και λιώνει τις τύψεις του στο καζάνι της προσφοράς μέσω της ελεύθερης έκφρασης. Κάτι είναι κι αυτό…