ΘΕΜΑ: Η σκοτεινή πλευρά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του Κατάρ που δεν θέλουν να γνωρίζεις

Τα εκτυφλωτικά φώτα και η βιτρίνα μιας επιτηδευμένης χλιδής, δεν (θα πρέπει να) καταφέρνει να μας κάνει να ξεχνάμε γιατί παραμένει ίσως το πιο αμφιλεγόμενο Μουντιάλ της Ιστορίας.

Από μαρτυρίες ξένων απεσταλμένων διαβάζουμε διάφορα γλαφυρά περιστατικά. Ένας χαρακτηριστικά αναφέρει πως «η σκληρή πραγματικότητα σε χτυπά εκεί που δεν το περιμένεις στο Κατάρ. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο, ο οδηγός ταξί μας ζητά κάτι. Και όχι, δεν είναι να του αφήσουμε καλή κριτική στην εφαρμογή μέσω της οποίας τον καλέσαμε. «Μπορείτε να μου δώσετε φιλοδώρημα; ρωτά ευγενικά. Δεν έχω χρήματα να πάρω φαγητό».

Ασιάτης στην καταγωγή, όσα χρήματα βγάζει τα στέλνει σχεδόν όλα πίσω στην οικογένειά του. Ένα σύνηθες σκηνικό, παρόλο που αυτή η περίοδος των τόσων τουριστών στην χώρα θα έπρεπε να συνοδεύεται από μια σχετική ευημερία για όλους. Ωστόσο μια ακόμη Μ.Κ.Ο. από το Λονδίνο έδωσε στοιχεία έξι νέων περιπτώσεων καταπάτησης δικαιωμάτων-μεταναστών-εργατών, που έλαβαν χώρα τις πρώτες εβδομάδες διεξαγωγής των αγώνων.

Κι αυτό είναι κάτι για το οποίο όλο και πιο αραιά διαβάζουμε σχετικά, παρά το γεγονός πως χωρίς τα φθηνά εργατικά χέρια αυτών των ανθρώπων, πέρα από την αδυναμία κτισίματος των γηπέδων, η απλή καθημερινή εύρυθμη λειτουργία σε πολλούς τομείς-μεταφορές, εστίαση, καθαριότητα κλπ-θα ήταν αναμφισβήτητα προβληματική.

Η όλη λάμψη παραμένει επίπλαστη, με τα παραδείγματα να είναι πολλά και ηχηρά. Η απαστράπτουσα πόλη της Λουσαΐλ, φτιαγμένη γύρω από το γήπεδο όπου θα διεξαχθεί ο τελικός του μουντιάλ. Οι εισαγόμενοι «οπαδοί», με τα θλιβερά πανό που αναγράφουν ατάκες όπως «Germany-Qatar fans», ή οι ασιατικής καταγωγής «Άγγλοι» που τραγουδούν πιο παράφωνα κι από Κατέλη-Ταμπάκη το για-πολλούς από εμάς-αγαπημένο «it’s coming home» των Badiel, Skinner & Lightning Seeds.

Ρεπορτάζ έχουν αναφερθεί μέχρι και σε μαγνητοφωνημένους ήχους πουλιών σε πάρκα, ένα εκ των οποίων στην γειτονιά της Αλ Γκαράφα είναι κλιματιζόμενο! Μεγάλο δε μέρος της Λουσαΐλ είναι ακόμα υπό κατασκευή με εργάτες να δουλεύουν πυρετωδώς.

Προσθέστε την αλόγιστη σε βαθμό πρόκλησης σπατάλη ενέργειας η οποία κάνει τους κάδους ανακύκλωσης στα διάφορα σημεία να μοιάζουν σουρεάλ. Διότι μπορεί οι διοργανωτές να ισχυρίζονταν πως αυτό θα είναι το πρώτο ουδέτερο σε αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα μουντιάλ της ιστορίας, ωστόσο και σε αυτόν τον τομέα έχουν δει το φως της δημοσιότητας πλείστες καταγγελίες από διάφορα περιβαλλοντικά γκρουπ που αναφέρουν πως αυτοί οι ισχυρισμοί είναι τουλάχιστον φαιδροί.

Όσο για τους ίδιους τους αγώνες; Η απόκρυψη των-πολλών σε αρκετές περιπτώσεις-άδειων καθισμάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση ούτε για τον Καταριανό «Μπιρσίμ» (για τους πιο παλιούς και μυημένους). Και πώς να είναι, όταν-ευτυχώς, κατά την ταπεινή μας άποψη-αρκετοί ποδοσφαιρόφιλοι ανά την υφήλιο αποφάσισαν να κάνουν πράξη ένα από τα πλέον δημοφιλή hashtags του τελευταίου έτους, το «boycott Qatar», το να μην το στηρίξουν με κανέναν τρόπο, σε απλά Ελληνικά, πόσο δε μάλλον να παρευρεθούν σε αγώνες του.

Δεν παραγνωρίζουμε τα-έστω λίγα-θετικά από όλο αυτό το εγχείρημα. Είναι το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο σε μια Αραβική και Μουσουλμανική χώρα. Γεγονός σίγουρα σημαντικό. Οι ντόπιοι είναι φιλικοί και φιλόξενοι, ως μια υπενθύμιση πως-μάλλον παγκοσμίως-άλλο το κράτος και άλλο οι πολίτες του. Ας το θυμόμαστε αυτό, βοηθά, γενικώς.

Όσο κι αν θες πάντως να εστιάσεις στις εγκαταστάσεις, στα πολλά νέα και εντυπωσιακά γήπεδα που διεξάγονται οι αναμετρήσεις, είναι πρακτικά σχεδόν αδύνατο να γίνει αυτό μακριά από τον τρόπο και την ανθρωποθυσία που τελικά χρειάστηκε για να κτιστούν. Διότι είναι, ή αν προτιμά κανείς θα έπρεπε να είναι σχεδόν αδύνατο να αντικρίσουμε οτιδήποτε στο Κατάρ χωρίς αυτόματα το μυαλό μας να πάει στην επί χρόνια συστηματική και σε βαθμό εξαθλίωσης εκμετάλλευση τόσων χιλιάδων εργατών. Και όλο αυτό συνιστά μια κηλίδα, ένα στίγμα που πολύ δύσκολα θα ξεπλυθεί ποτέ από το τόσο πλούσιο αυτό κρατίδιο.

Ένα παγκόσμιο κύπελλο πάντα αποτελεί ένα ενδιαφέρον πολυπολιτισμικό συναπάντημα λαών από όλο τον κόσμο. Κουλτούρες, χρώμα δέρματος, διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις, όλα μοιάζουν να αναμειγνύονται αρμονικά για ένα μήνα κάθε 4 χρόνια. Στο Κατάρ ωστόσο, σε σαφώς μικρότερο βαθμό. Μια απλή εξήγηση για όλη την απαγόρευση αλλά και τη λογοκρισία που την ακολούθησε, είναι πως στο Κατάρ, η βασιλική οικογένεια και οι κοντά σε αυτή, δεν έχουν μάθει στην άλλη άποψη. Στην αντίθετη. Στη διαφορετική. Στη συζήτηση γύρω απ’ αυτή. Είναι ό, τι είναι και τέλος. Τόσο απλά.

Ειδικά σε μια χώρα όπου μπορεί να σου υποδείξει κάτι ένας αστυνομικός ή αξιωματούχος, μέχρι να έρθει ένας πιο υψηλά ιστάμενος από αυτόν και να κλιμακώσει την όποια επιβλειθείσα πχ ποινή, τιμωρία ή περιορισμό. Πράγματα τα οποία πολλοί εξ ημών-και υμών-θεωρούν δεδομένα, σε εκείνη τη μικρή γωνιά του πλανήτη, δεν είναι.

Ένα γεγονός που σήκωσε πολλή συζήτηση ήταν η απαγόρευση στους παίκτες να φορέσουν περιβραχιόνια στα χρώματα του ουράνιου τόξου. Και έστω κι αν τοπικοί αξιωματούχοι έσπευσαν να δηλώσουν πως αυτό ήταν τελικά 100% απόφαση της FIFA, το ερώτημα εγείρεται σχεδόν αυτόματα: «μα γιατί τόση προθυμία η FIFA, γιατί τόσο αυστηρή;» Η οποία από τη μεριά της δήλωσε πως απλώς προέβη σε υπόδειξη και όχι απαγόρευση προς τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες, νίπτοντας κι αυτή ουσιαστικά τας χείρας της.

‘Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Μάικλ Πόσνερ, Αμερικανός πρώην υφυπουργός σε θέματα εργασίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «ο πρόεδρος της FIFA κύριος Ινφαντίνο, προσπαθεί να προστατεύσει την τοπική κυβέρνηση από μια δικαιολογημένη κριτική γύρω από τις πρακτικές που χρησιμοποίησε και το πώς εκμεταλλεύτηκε φτωχούς εργάτες, κυρίως από τη Νότια Ασία».

Ας κλείσουμε με την επισήμανση πως ο Τζιάνι Ινφαντίνο, μετά από όλα αυτά, εξακολουθεί να φιγουράρει ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την εκ νέου προεδρία της FIFA, έχοντας τη στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών, εκτός ίσως μόνο της Δανίας και της Γερμανίας.

Ας απολαύσουμε όσο μπορούμε-και όσο μας αφήνει η συνείδησή μας-το ποδόσφαιρο, ένα από τα πιο σημαντικά δευτερεύοντα πράγματα στη ζωή μας, μια απόλαυση την οποία έχουν καταφέρει εν προκειμένω να μας μειώσουν σημαντικά με όλα όσα συμβαίνουν και, κυρίως, με όσα έχουν προηγηθεί.