Η ΑΕΚ προετοιμάζεται για το παιχνίδι της πρεμιέρας των ομίλων του UEFA Europa League στην Αγγλία απέναντι στη Μπράιτον και το Sportal «γυρνάει πίσω στο χρόνο» για να θυμίσει την πρώτη νίκη ελληνικής ομάδας επί αγγλικού εδάφους στα Κύπελλα Ευρώπης, που έφερε και τη πρόκριση της ΑΕΚ στη φάση των 16 του Κυπέλλου UEFA και την πορεία μέχρι τα ημιτελικά της διοργάνωσης.
Η ΑΕΚ επιστρέφει στους ομίλους του UEFA Europa League και φιλοξενείται στην Αγγλία από τη Μπράιτον. Παιχνίδι που όπως και να έχει, φέρνει μνήμες από το 1976, όταν και η Ένωση γινόταν η πρώτη ομάδα που κερδίζει επί αγγλικού εδάφους στα Κύπελλα Ευρώπης και έφτανε στη συνέχεια μέχρι τους «4» του Κυπέλλου UEFA.
3 Νοεμβρίου 1976:
«Ευχαριστώ τον Θεό, για την χαρά που μας έδωσε, για την χαρά που έδωσαν στους Έλληνες φιλάθλους προς χάριν των ηρωϊκών παιδιών μας . Ζήτω Η ΑΕΚ!»
Αυτά ήταν τα συγκινητικά λόγια του Λουκά Μπάρλου στον αέρα της ελληνικής ραδιοφωνίας αμέσως μετά τη νίκη της ΑΕΚ στο «Μπέϊζμπολ Γκράουντ» με 3-2 απέναντι στη Ντέρμπυ Κάουντυ. Ήταν η πρώτη νίκη ελληνικής ομάδας επί αγγλικού εδάφους στα Κύπελλα Ευρώπης που χάρισε στην Ένωση την πρόκριση στους 16 του Κυπέλλου UEFA . Το δεύτερο εμπόδιο μέχρι τα ημιτελικά της διοργάνωσης είχε ξεπεραστεί. Πως έφτασε όμως η ομάδα του Φάντροκ να μετουσιώσει σε πράξη το ποδοσφαιρικό της θαύμα;
Είχαν περάσει δύο χρόνια από τότε που στο τιμόνι της ΑΕΚ βρισκόταν ο Λουκάς Μπάρλος . Το πρώτο μέλημα του ήταν να μετατρέψει μία μέτρια ομάδα, που μετά το πρωτάθλημα του 71' είχε περάσει στο περιθώριο του ανταγωνισμού για τον τίτλο, σε ένα ισχυρό σύνολο με παίκτες αστέρια. Η πρόσληψη του Τσεχοσλοβάκου τεχνικού Φράντισεκ Φάντροκ, που είχε δημιουργήσει την μεγάλη Ολλανδία που έθελξε την δεκαετία του 70' πριν την αναλάβει ο Κόβατς, αποδείχθηκε άκρως επιτυχημένη και σε συνδυασμό με τις προσθήκες ικανών ποδοσφαιριστών(Μαύρος, Αρδίζογλου, Δέδες, Βάγκνερ, Τσανλάϊτερ, Χρηστίδης, Τάσος, Νικολούδης, Ιντζόγλου, Στεργιούδας) αλλά και την παρουσία του εμβληματικού αρχηγού Μίμη Παπαϊωάννου, δημιούργησαν ένα σιδερένιο σύνολο, πιστό στις εφαρμογές του Total Football, με αποτέλεσμα η ΑΕΚ να χάσει στις λεπτομέρειες δύο πρωταθλήματα και να αναδειχθεί δεύτερη δύναμη στη χώρα, πρώτη, όμως, στην mentalite της τακτικής .
Στην ΑΕΚ, δεν είχαν θέσει ως πρωταρχικό στόχο την Ευρώπη. Η στρατηγική της επικεντρωνόταν στην κατάκτηση των εγχώριων τίτλων . Όμως, η δραματική πρόκριση στη Μόσχα απέναντι στη Ντιναμό, με το γκολ του Κύπριου Τάσου Κωνσταντίνου στο φινάλε της παράτασης, άναψαν την σπίθα και την φλόγα της πίστης για διάκριση στο Κύπελλο UEFA . Το αποτέλεσμα της κλήρωσης του β΄γύρου παγώνει προς στιγμήν τους κιτρινόμαυρους .
Στο άκουσμα της Ντέρμπυ Κάουντυ όλοι έφεραν στο νου το θαυμάσιο σύνολο που είχε δημιουργήσει ο Μπράϊαν Κλαφ όταν επί των ημερών του τα «Κριάρια» κατέκτησαν το πρωτάθλημα στην Αγγλία(1971-72 ), παραδίδοντας την σκυτάλη στον Ντέϊβ Μακέϊ που επανέλαβε το κατόρθωμα του το 1975. Αλλά και στην Ευρώπη, τα «Κριάρια» έφτασαν μία ανάσα από το να αντιμετωπίσουν την κορυφαία ομάδα του κόσμου( Άγιαξ ), στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ( 1973 ) με τον αποκλεισμό τους από την Γιουβέντους του Τραπατόνι στους ημιτελικούς, ενώ για δύο συνεχόμενες σεζόν ( ’74-’75, ’75-’76 ) η Βέλεζ και η Ρεάλ Μαδρίτης με επικές ανατροπές στο σκορ απέκλεισαν τους Άγγλους . Το παρήγορο στη δυναμική του ονόματος της Ντέρμπυ ήταν πως το ξεκίνημα της την σεζόν ’76-’77 ήταν απογοητευτικό, η ομάδα, ενώ ήταν στελεχωμένη από οκτώ διεθνείς( ανάμεσα τους οι Άρτσι Γκέμιλ και Μακ Φάρλαντ ), είχε σοβαρό επιθετικό πρόβλημα, παρά την παρουσία του Τσάρλυ Τζορτζ που είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες όταν αγωνιζόταν στην Άρσεναλ, ενώ παράλληλα είχαν αποχωρήσει ο βετεράνος διεθνής Φράνσις Λη και ο νεαρός σέντερ φορ Ρότζερ Ντέϊβις.
Η ΑΕΚ βρισκόταν σε άριστη κατάσταση, έχοντας προσθέσει στην φαρέτρα της το επιθετικό όπλο που λεγόταν «Θωμάς Μαύρος» ύστερα από τον ετήσιο αποκλεισμό του από τα γήπεδα εξαιτίας της διαμάχης Πανιωνίου-ΑΕΚ για την μεταγραφή του . Η ομάδα είχε κάνει καλή εκκίνηση στο πρωτάθλημα όμως το μειονέκτημα της ήταν πως οι παίκτες δεν διέθεταν πολλά επίσημα παιχνίδια στα πόδια τους καθώς το πρωτάθλημα άργησε να ξεκινήσει . Το πρώτο ματς θα γινόταν στην Αθήνα. Μπροστά σε 30 χιλιάδες θεατές, η ΑΕΚ δεν δυσκολεύτηκε να επικρατήσει των Άγγλων. Χρειάστηκαν μόνο δύο λεπτά για να διαμορφωθεί το τελικό 2-0 με δυνατό σουτ του Βάγκνερ, ύστερα από τακουνάκι του Μαύρου και το.... αυτογκόλ του Τόμας . Οι κιτρινόμαυροι έχασαν μία μεγάλη ευκαιρία να καθαρίσουν την πρόκριση από το πρώτο ματς καθώς της ακυρώθηκε γκολ, ενώ έχασε σωρεία ευκαιριών με αποκορύφωμα το δοκάρι του Νικολούδη.
Ο επαναληπτικός του «Μπέϊζμπολ Γκράουντ» προμηνυόταν δύσκολος παρά το ευνοϊκό σκορ της Νέας Φιλαδέλφειας. Ο προπονητής των Άγγλων Ντέϊβιντ Μακάϊ παρατήρησε κενά στην κιτρινόμαυρη οπισθοφυλακή, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους πως οι παίκτες του έχουν την δυνατότητα να συντρίψουν την ΑΕΚ με τέσσερα γκολ. Όμως, τα παιδιά του Φάντροκ θα έδιναν την δική τους απάντηση η οποία όμως δυστυχώς δεν καλύφθηκε από την ελληνική τηλεόραση καθώς το ποσό των 2εκ.δρχ. που ζητήθηκε από το BBC θεωρήθηκε εξωπραγματικό για τον... κουμπαρά της ΕΡΤ και έτσι οι Έλληνες φίλαθλοι στερήθηκαν την παρακολούθηση του αγώνα σε μία εποχή που δεν υπήρχε άλλη πηγή ζωντανής θέασης παρά μόνο ακρόασης(ραδιόφωνο).
Εκεί, που η Ρεάλ Μαδρίτης δέχτηκε τέσσερα γκολ ένα χρόνο πριν, η αδάμαστη ΑΕΚ έστησε το τρόπαιο της νίκης και της πρόκρισης. Το εκπληκτικό 3-2 δεν ήταν μόνο η απάντηση στις προκλητικές δηλώσεις του Μακάϊ αλλά και η αποθέωση της ποδοσφαιρικής αξίας της ελληνικής ομάδας που μέχρι τότε ήταν μία από τις λίγες ομάδες στην Ευρώπη που έχουν καταφέρει να νικήσουν μέσα στην Αγγλία. Η ΑΕΚ δεν ξεπέρασε μόνο τις προσδοκίες των φανατικών υποστηρικτών της αλλά απέδειξε τις τεράστιες δυνατότητες της που είχε σαν ομάδα διεθνούς ακτινοβολίας αφού μετά την περίφημη Ντιναμό Μόσχας γκρέμισε και τα «Κριάρια» της Ντέρμπυ μέσα στο... μαντρί τους με τη φιλοδοξία να φτάσει στην κορυφή της διοργάνωσης.
Ο θρίαμβος της ΑΕΚ πέρασε από πολλά στάδια μέχρι να θεμελιωθεί. Στο α΄ημίχρονο, η εστία της πέρασε δύσκολες στιγμές όμως ο Στεργιούδας, που θύμισε «Τομαζέφσκυ», κατέβασε τα ρολά στις σφοδρές επιθέσεις των Άγγλων δίνοντας κουράγιο στους συμπαίκτες να πολεμήσουν με ακμαίο ηθικό μέχρι το τέλος. Με την έναρξη της επανάληψης, η Ντέρμπυ άνοιξε το σκορ με τον Τσάρλυ Τζορτζ όμως αυτό που ακολούθησε στο τελευταίο εικοσάλεπτο ήταν βγαλμένο από το ομορφότερο ποδοσφαιρικό όνειρο. Ο Νικολούδης με ένα απευθείας «σπεσιαλιτέ φάουλ» άφησε άναυδο τον Μόσλεϊ, ισοφαρίζοντας ( 1-1 ) και δέκα λεπτά αργότερα από μεταβίβαση του ίδιου, ύστερα από γρήγορη αντεπίθεση, και πάσα ακριβείας στον Τάσο, ο Κύπριος με ένα «ξερό» σουτ έδωσε το προβάδισμα στην ΑΕΚ( 1-2 ).
Η πρόκριση είχε κριθεί πλέον και το κερασάκι στην τούρτα ήρθε από τον Βάλτερ Βάγκνερ που με ένα φαλτσαριστό σουτ από πλάγια θέση έστειλε την μπάλα στην απέναντι γωνία και τους Άγγλους δημοσιογράφους να το χαρακτηρίζουν ως το γκολ της χρονιάς ( 1-3 ). Η Ντέρμπυ μείωσε την έκταση της ήττας με τον Ρίοκ και ενώ οι παίκτες της ΑΕΚ κοίταζαν το ρολόϊ, περιμένοντας να γιορτάσουν μία από τις μεγαλύτερες προκρίσεις ελληνικής ομάδας στα Κύπελλα Ευρώπης.
Η μεγαλύτερη αναγνώριση έρχεται από την αποδοχή των αντιπάλων . Ο Μακάϊ είχε εγκαταλείψει το υπεροπτικό του ύφος και συντετριμμένος δήλωνε πως η ΑΕΚ μπορεί να φτάσει ακόμη και μέχρι τον τελικό, τονίζοντας πως ο Νικολούδης και ο Μαύρος είχαν μεγάλη ποικιλία και φαντασία στο παιχνίδι τους, δημιουργώντας πολλά προβλήματα στην ομάδα του . Οι πέντε χιλιάδες οπαδοί της ΑΕΚ που βρίσκονταν στις εξέδρες του “ Μπέϊζμπολ Γκράουντ “ είχαν στήσει το δικό τους πάρτυ ενώ πίσω στην πατρίδα όλοι περίμεναν τους θριαμβευτές παίκτες της Ένωσης.
Τον επίλογο έγραψε ο διάσημος sportcaster του BBC, Μπράϊον Μπάτλερ σχολιάζοντας πως η ΑΕΚ είναι μία σπουδαία ομάδα και ...προφητεύοντας πως η ΚΠΡ θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική με την ελληνική ομάδα όπου κάποια στιγμή θα βρεθεί στο δρόμο της. Τελικά, είχε δίκιο.
Αργύρης Κωστούρος