Οι μισές ομάδες της Premier League ανήκουν σε Αμερικάνους: Ο Βαγγέλης Μαρινάκης, οι Κινέζοι και οι Άραβες

Μιας και ο Ιρανός ιδιοκτήτης της Έβερτον συζητά με τον Αμερικανό, Τζον Τέξτορ, ο οποίος είναι ο βασικός μέτοχος της Κρίσταλ Πάλας, την πώληση της ομάδας από το Λίβερπουλ, η Premier League είναι έτοιμη να αλλάξει… διοικητικά σύνορα. Ήδη οι 10 από τις 20 ομάδες του αγγλικού πρωταθλήματος έχουν «αφεντικά» από τις ΗΠΑ, ενώ ο Βαγγέλης Μαρινάκης από το 2017 έχει μεταφέρει στο Μεγάλο Νησί και το ελληνικό άρωμα.

Περισσότερο με μια εισβολή των Αμερικανών μοιάζουν τα ιδιοκτησιακά καθεστώτα των ομάδων της Premier League. Στη χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο, επιχειρηματίες από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, που στις περισσότερες των περιπτώσεων έχουν εμπλακεί με τα σπορ εντός των συνόρων των ΗΠΑ, έχουν αρχίσει να πληθαίνουν σε βαθμό απόλυτης κυριαρχίας τους στη Μεγάλη Βρετανία. 

Οι Άγγλοι ως λαός, δηλαδή ως φίλαθλος κόσμος στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά ταυτόχρονα και ως οι εκπρόσωποι της παλιάς αυτοκρατορία του πλανήτη (από τα τέλη του 16ου μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα -πριν αναλάβουν οι ΗΠΑ), έχουν διαμαρτυρηθεί με τον τρόπο τους και ανά τακτά χρονικά διαστήματα για την… απεθνικοποίηση του αγαπημένου του αθλήματος. 

Παρά το γεγονός όμως, πως οι Αμερικάνοι το ποδόσφαιρο που ξέρουν δεν παίζεται καν με τα πόδια και το δημοφιλές στο Μεγάλο Νησί άθλημα εκείνοι το λένε σόκερ (soccer) και όχι φούτμπολ (football), η επενδυτική τους δράση έχει να κάνει με τις… τσέπες και τα πορτοφόλια -όχι με τα άνω και κάτω άκρα. 

Οι Άραβες, οι Κινέζοι και μία Ελβετίδα, παρέα με τον Βαγγέλη Μαρινάκη

Οι μεγαλύτερες και πιο παραδοσιακές δυνάμεις του αγγλικού ποδοσφαίρου λοιπόν, ανήκουν σε Αμερικάνους: Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Λίβερπουλ, η Άρσεναλ και η Τσέλσι διοικούνται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ενώ η λίστα φαίνεται πως θα αυξηθεί. Άμεσα! 

Ήδη, η Έβερτον του Ιρανού (αγγλικής υπηκοότητα) Φαρχάντ Μοσίρι, ο οποίος κατέχει το 94% του συλλόγου, δεν αποκλείεται σύντομα να μεταβιβαστεί. Κι ο Αμερικάνος συνιδιοκτήτης της Κρίσταλ Πάλας, Τζον Τέξτορ, έχει ξεκινήσει εδώ και μέρες παραγωγικές συζητήσεις μαζί του. 

Βέβαια, δεν είναι μόνο οι πάμπλουτοι Αμερικάνοι που εμπλέκονται στο… παιχνίδι. Άραβες έχουν αναλάβει από το 2008 την Μάντσεστερ Σίτι. Μάλιστα, ο Σεΐχης του Άμπου Ντάμπι, Μανσούρ μπιν Ζαϊέντ Αλ Ναχιάν είναι το αφεντικό της ομάδας και πριν εμφανιστεί στο Μάντσεστερ οι Πολίτες είχαν πάρει δύο πρωταθλήματα στην ιστορία τους (που ξεκίνησε το 1888). Επί των ημερών του, στα 16 χρόνια, έχουν οκτώ κατακτήσεις. Τα τελευταία τέσσερα και έξι από τα τελευταία επτά! 

Εν τω μεταξύ, προέκυψαν σκάνδαλα, φήμες και ενδείξεις για sports washing και τέτοιου είδους «μελανές οπές», που βέβαια το υπάρχον και κυρίαρχο οικονομικό σύστημα του πλανήτη, έχει δημιουργηθεί πάνω σε τέτοια… θεμέλια. Πολλές φορές τα προμοτάρει κιόλας και καμαρώνει γι’ αυτά. 

Οπότε η ιστορία συνεχίζεται και ο Σεΐχης της Σίτι δεν είναι ο μόνος εκπρόσωπος της Μέσης Ανατολής στο Μεγάλο Νησί. Η Νιουκαστλ διοικείται από μία επενδυτική ομάδα που μάλιστα, αυτό καθ’ αυτό το Fund που εκπροσωπούν ανήκει στο κράτος της Σαουδικής Αραβίας, ενώ ο Αιγύπτιος δισεκατομμυριούχος Νασίφ Σαουιρίς μαζί με τον Αμερικανό συνεργάτη του, Ουές Έντενς, έχουν δημιουργήσει την V Sports που στις ΗΠΑ ασχολείται με τα Media (Comcast), με επενδύσεις και Real Estate και στην Αγγλία με την διοίκηση της Άστον Βίλα.

Και η παγκοσμιοποίηση συνεχίζεται! 

Στο… παιχνίδι βρίσκεται κι ένας Έλληνας εφοπλιστής. Το 2017, η Capital Maritime & Trading Corp του Βαγγέλη Μαρινάκη εκπροσωπεί τη διοίκηση της Νότιγχαμ Φόρεστ. Ο Ολυμπιακός είναι το πάθος του, αλλά η δράση του (σε χρόνο και χρήμα) πέραν από τον Πειραιά και τις θάλασσες, φθάνει μέχρι το Ουέστ Μπριντγκφορντ του Νότιγχαμ. 

Στη Σαουθάμπτον, ναι μεν η Sports Republic κατέχει το 80% των μετοχών και παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μία εταιρεία που εδρεύει στο Λονδίνο, ο ιδιοκτήτης της είναι Δανός (Ράσμους Άνκερσεν), ενώ πριν λίγα χρόνια ανήκε εξ ολοκλήρου στην Ελβετίδα επιχειρηματία Καταρίνα Λίεμπχερ. Μόνο που όταν ο πατέρας της και μέλος μιας από τις πιο πλούσιες οικογένειες στην Ευρώπη πέθανε, εκείνη σχεδόν μονομιάς κράτησε το 20% των μετοχών και τα 8/10 τα παραχώρησε (με το αζημίωτο) στην Sports Republic. 

Πάντως, η Λίεμπχερ δεν είναι η μόνη εκπρόσωπος της Ελβετίας στην Premier League. Διότι, στη μετοχική σύνθεση της Τσέλσι, που κυριαρχούν Αμερικάνοι, υπάρχει και ο Χανσγιοργκ Βις. Ο 88χρονος δισεκατομμυριούχος από τη Βέρνη, ο οποίος έκανε καριέρα στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη για χρόνια έγινε γνωστός ως έμπορος αεροπλάνων, αλλά κυρίως θησαύρισε από την εμπλοκή του στα συστήματα υγείας με την προμήθεια ιατρικών μηχανημάτων. Σε όλο τον κόσμο!    

Αποχωρώντας από την Ευρώπη και την δράση επιχειρηματιών της ηπείρου στο αγγλικό ποδόσφαιρο κάνουμε μία… βόλτα στην Ασία, πριν καταλήξουμε στην ουσία του πονήματος που είναι η Αμερική. 

Τρεις Κινέζοι, που εκπροσωπούν την Fosun International, απέκτησαν την Γουλβς το 2016. Τότε που η ομάδα ήταν στην δεύτερη κατηγορία και πλέον παίζει στην Premier League και μάλιστα έχει σημαντικό και ανταγωνιστικό ρόλο στο πρωτάθλημα. Συμπατριώτες τους πάντως, έχουν και το 1% της Μάντσεστερ Σίτι, που μπορεί να θεωρείται μικρό ποσοστό, αλλά η China Media Capital εκπροσωπεί μία εταιρεία που η οικονομική της δυναμική (net worth) ξεπερνά τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια και εντός της υπάρχουν επενδυτές όπως Τζακ Μα, ο οποίος είναι ιδρυτής του διεθνούς τεχνολογικού group, Alibaba. Ένας επιχειρηματίας με 30+ δισεκατομμύρια περιουσία και ένας από τους 50 οικονομικούς ηγέτες του κόσμου σύμφωνα με το περιοδικό Fortune. 

Επίσης, στη λίστα υπάρχει κι ένα όνομα που θυμίζει περισσότερο με γλωσσοδέτη: Σριβαντχαναπράμπχα. Πρόκειται για την οικογένεια που βρίσκεται στην κεφαλή της Λέστερ, έρχεται από την Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης και συνεχίζει τη δράση της στη διοίκηση των «Αλεπούδων» αν και το 2018 ο ιθύνων νους των επιχειρήσεων της φαμίλιας, ο Χουν Βιτσάι Σριβαντχαναπράμπχα, σκοτώθηκε σε δυστύχημα. Το ελικόπτερό στο οποίο επέβαινε προσέκρουσε, στην πορεία του από το αεροδρόμιου του Λούτον προς το γήπεδο της Λέστερ. 

To επιχειρηματικό British Dream των Αμερικάνων

Ας εστιάσουμε όμως, στους Αμερικάνους, που πλέον βρίσκονται στη διοίκηση των 10 εκ των 20 ομάδων της Premier League κι αν ο Τζον Τέξτορ, o οποίος κατέχει το 40% της Κρίσταλ Πάλας, πάρει και την Έβερτον τότε η… πλάστιγγα θα γείρει κι άλλο προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων, είναι η περίπτωση του Σταν Κρόενκε, ο οποίος το 2011 αγόρασε την Άρσεναλ, αλλά χρόνια πριν συμβεί αυτό, ο 77χρονος δισεκατομμυριούχος είχε από καιρό ένα μεγάλο… κόλλημα με τα σπορ. Βέβαια τα λεφτά του τα έβγαλε -στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας του- μέσω της Real Estate δραστηριότητας, αλλά ο γάμος του με την Αν Ουόλτον ήταν αυτός που εκτίναξε το οικονομικό του status. 

Η σύζυγός του (από το 1974) είναι κόρη του Τζέιμς «Μπαντ» Ουόλτον, του ανθρώπου που ίδρυσε και ανάπτυξε την Walmart. Πρόκειται για τα καταστήματα υπεραγοράς που στις ΗΠΑ αποτελούν το πιο φημισμένο μέρος κατανάλωσης. Ο Κρόενκε ανέλαβε να αναπτύξει κατασκευαστικά το δίκτυο των καταστημάτων που σύμφωνα με την καταμέτρηση του 2023 απαριθμεί 10.653 παραρτήματα ανά τον κόσμο. Και όσα χρήματα έβγαλε ο ίδιος τα επένδυσε στο χώρο του αθλητισμού. 

Πριν αποκτήσει το 100% της ιδιοκτησίας της Άρσεναλ, ο επιχειρηματίας από το Μιζούρι είχε φροντίσει εντός των συνόρων της πατρίδας του να γίνει το αφεντικό των Ντένβερ Νάγκετς του ΝΒΑ, των Λος Άντζελες Ραμς του NFL, των Κολοράντο Άβελανς του NHL και των Κολοράντο Ράπιντς του MLS. Βέβαια, προσφάτως τους Νάγκετς και τους Άβελανς τους μεταβίβασε στην Αν Ουόλτον Κρόενκε, κυρίως γιατί στο NFL υπάρχει ένας κανονισμός που δεν επιτρέπει την… υπερβολική πολυιδιοκτησία στα αμερικάνικα σπορ. Όχι βέβαια πως η ίδια θα δυσκολευόταν ιδιαίτερα να τους αγοράσει με δικά της χρήματα. 

Ο Τζον Χένρι της Λίβερπουλ που σκέφτεται τους Μπόστον Σέλτικς

Το 2010 όταν ένα από τους πιο ιστορικούς συλλόγους στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο πωλήθηκε τότε ο Αμερικανός Τζον Χένρι δεν έχασε την ευκαιρία. Έγινε το αφεντικό της Λίβερπουλ. Πίσω στην πατρίδα του όμως, η δράση του 74χρονου πλέον επιχειρηματία από το Ιλινόις, περιλαμβάνει την ιδιοκτησία της εφημερίδας Boston Globe, των Μπόστον Ρεντ Σοξ του μπέιζμπολ (MLB), των Πίστμπουργκ Πένγκουινς (NHL), ενώ τώρα που ο Βικ Γκούσμπερκ πουλάει τους Μπόστον Σέλτικς, ο Χένρι το σκέφτεται πολύ σοβαρά να εμπλακεί με το ΝΒΑ. Αν δεν του... φάει τη θέση ο Τζεφ Μπέζος της Amazon που με περιουσία που ξεπερνά τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια, δεν θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα (αν το αποφασίσει) να δώσει 5 ή 6 για να αποκτήσει τους πρωταθλητές του NBA.

Ο Τομ Ουέρνερ από την άλλη, συνοδεύει στη Λίβερπουλ τον Χένρι. Είναι φίλος του, τηλεοπτικός παραγωγός στην Αμερική και συνεργάτης του στους Μπόστον Ρεντ Σοξ. Μάλιστα, ο Χένρι τον έχει χρήσει πρόεδρο και στη Λίβερπουλ και στους Ρεντ Σοξ. 

Το αντίπαλο δέος της Λίβερπουλ των 19 πρωταθλημάτων, ιστορικά είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Δηλαδή, ο σύλλογος που έχει τις περισσότερες κατακτήσεις στην Premier League (20) και στην κορυφή της διοίκησης της είναι η οικογένεια Γκλέιζερς. Αμερικάνοι κι αυτοί.

Βέβαια, σε αντίθεση με τους Χένρι και Ουέρνερ που είναι τα απόλυτα αφεντικά στην Λίβερπουλ, οι Γκλέιζερς έχουν το 51,75% των «Κόκκινων Διαβόλων» και το 27,7% ανήκει πλέον στον βρετανό Σερ Τζιμ Ράτγκλιφ. Μαζί και η διοικητική διαχείρηση του συλλόγου, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ο μεγαλομέτοχος του οργανισμού. Στη μετοχική σύνθεση πάντως, υπάρχουν κι άλλοι Αμερικάνοι και κυρίως οι εκπρόσωποι της Ariel Investments που προσφάτως μεγάλωσαν το μερίδιό τους στο 15% και έχουν σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις και ειδικά στις χορηγίες της ομάδας, που επίσης στην απόλυτη πλειοψηφία τους έρχονται από εταιρείες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. 

Οι διοικήσεις της Premier League

⚽ Άρσεναλ
Σταν Κρόενκε (ΗΠΑ) 

⚽ Άστον Βίλα
V Sports: Νασίφ Σαουιρίς (Αίγυπτος), Ουές Έντενς (ΗΠΑ)

⚽ Μπόρνμουθ
Μπιλ Φόλεϊ (ΗΠΑ) Μπρέντφορντ
Μάθιου Μπέναμ (Αγγλία)

⚽ Μπράιτον
Τόνι Μπλουμ (Αγγλία)

⚽ Τσέλσι 
Clearlake Capital Group (ΗΠΑ): Μπεχντάντ Εγκμπαλί, Χοσέ Φελισιάνο
Τοντ Μπόιλι (ΗΠΑ)
Χανσγιοργκ Βις (Ελβετία)
Μαρκ Ουάλτερ (ΗΠΑ)

⚽ Κρίσταλ Πάλας
Τζον Τέξτορ (ΗΠΑ): 40%
Τζος Χάρις (ΗΠΑ): 18%
Ντέιβιντ Μπλίτζερ (ΗΠΑ): 18%
Στιβ Πάρις (Αγγλία): 10,74%

⚽ Έβερτον
Φαρχάντ Μοσίρι (Ιράν, Αγγλία)

⚽ Φούλαμ
Σαχίντ Καν (Πακιστάν, ΗΠΑ)

⚽ Ίπσουιτς
Gamechanger 20 Ltd (ΗΠΑ)

⚽ Λέστερ
Οικογένεια Σριβαντχαναπράμπχα (Ταϊλάνδη)

⚽ Λίβερπουλ 
Τζον Χένρι (ΗΠΑ)
Τομ Ουέρνερ (ΗΠΑ)

⚽ Μάντσεστερ Σίτι
Abu Dhabi United Group (ΗΑΕ): 81%
Σίλβερ Λέικ (ΗΠΑ): 18%
China Media Capital (Κίνα): 1%

⚽ Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 
Οικογένεια Γκλέιζερ (ΗΠΑ): 51,8%
Σερ Τζιμ Ράτκλιφ (Αγγλία): 27,7%
Ariel Investments (ΗΠΑ): 15%

⚽ Νιούκαστλ
Public Investment Fund (Σαουδική Αραβία)
RB Sports & Media (Αγγλία)

⚽ Νότιγχαμ Φόρεστ
Capital Maritime & Trading Corp: Βαγγέλης Μαρινάκης (Ελλάδα)

⚽ Σαουθάμπτον
Sports Republic (Αγγλία), Καταρίνα Λίεμπερ (Ελβετία)

⚽ Τότεναμ
ENIC Group (Αγγλία): οικογένεια Τζο Λιούις, Ντάνιελ Λεβί

⚽ Ουέστ Χαμ
Ντέιβιντ Σάλιβαν (Ουαλία), Ντάνιελ Κρετίνσκι (Τσεχία), Βανέσα Γκολντ (Αγγλία)

⚽ Γουλβς
Fosun International (Κίνα): Γκουό Γκουανγκτσανγκ, Λιανγκ Ζινγιούν, Ουάνγκ Ουνμπίν)