Τότεναμ: Πώς έχει μετατρέψει το γήπεδό της σε μηχανή χρημάτων - Ασύλληπτα έσοδα σε κάθε ματς

Μπορεί να έχουν περάσει 63 χρόνια από την τελευταία φορά που η Τότεναμ γεύτηκε την χαρά της κατάκτησης ενός τίτλου στην Premier League, ωστόσο σήμερα μπορεί να περηφανεύεται ότι διαθέτει ένα από τα καλύτερα γήπεδα στην Ευρώπη, το οποίο το έχει μετατρέψει σε μηχανή χρημάτων.

Έχει γίνει σύνηθες φαινόμενο στους εντός έδρας αγώνες της Τότεναμ αυτή τη σεζόν, ειδικά όταν κερδίζει. Χιλιάδες οπαδοί που βρίσκονται στη νότια κερκίδα μένουν πολύ μετά το σφύριγμα της λήξης, μερικές φορές μέχρι τη νύχτα, πίνοντας και τραγουδώντας το όνομα του Άγγελου Ποστέκογλου.

Αυτό ήταν μέρος του οράματος όταν χτίστηκε το γήπεδο. Πρώτον ότι θα πρέπει να είναι ένα μέρος όπου οι οπαδοί ξοδεύουν πολύ περισσότερο χρόνο (και χρήματα) από ποτέ στο παλιό «Γουάιτ Χαρτ Λέιν». Ο σύλλογος γνωρίζει πολύ καλά πόσο περισσότερος «χρόνος παραμονής» υπάρχει στα αμερικανικά αθλητικά γήπεδα και ήταν αποφασισμένος να μάθει να το εξελίξει. Αυτός ήταν ένας από τους θριάμβους της Τότεναμ, μετατρέποντας γήπεδό της το σε ένα μέρος όπου οι οπαδοί κάνουν ουρές για να τους επιτραπεί να μπουν ώρες πριν από την έναρξη, αντί να εισέρχονται κατευθείαν στη θέση τους την ώρα της σέντρας.

Αυτές οι σκηνές είναι επίσης δείκτης για το γεγονός ότι αυτή τη σεζόν οι οπαδοί των «σπιρουνιών» μπορούν να δουν τις αξίες τους, το «dna» της Τότεναμ ,να αντικατοπτρίζεται στον χαρακτήρα της ομάδας και του προπονητή. Για μεγάλο μέρος της πενταετούς διάρκειας ζωής του σταδίου - 17 μήνες από τους οποίους χάθηκαν λόγω της πανδημίας - αυτό δεν συνέβη. Ενώ το «Tottenham Hotspur Stadium» ήταν επιτυχημένο με πολλούς τρόπους, μεταμορφώνοντας την εμπειρία της αγωνιστικής, ανεβάζοντας το παγκόσμιο προφίλ του συλλόγου, φέρνοντας περισσότερα χρήματα μέσω ποδοσφαιρικών και μη ποδοσφαιρικών εκδηλώσεων από ό,τι νόμιζε κανείς, έχει επίσης προκαλέσει κάτι σαν μάχη για την ψυχή της Τότεναμ.

Η πρόκληση που είχαν να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι της Τότεναμ, ήταν να κατασκευάσουν αυτό το λαμπερό γήπεδο, αξίας το στάδιο των 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ που τους μετατρέπει σε σύλλογο ελίτ κατηγορίας. Διατηρώντας παράλληλα αυτή τη φαντασία, αυτόν τον οικογενειακό χαρακτήρα, αυτόν τον ευγενή ρομαντισμό, αυτό το επιχειρηματικό πνεύμα που τους κάνει αυτό που είναι.

Το πρώτο πράγμα για το οποίο μιλάμε εδώ είναι τα χρήματα. Η Τότεναμ δεν ήταν ποτέ ένας σύλλογος που μπορεί απλώς να βασιστεί σε ατελείωτες ενέσεις από τους ιδιοκτήτες της. Έπρεπε να το φτιάξουν μόνοι τους. Το παλιό «Γουάιτ Χαρτ Λέιν» ήταν υπέροχο από πολλές απόψεις, αλλά η προσπάθεια των διοικούντων την Τότεναμ να βγάλουν χρήματα από αυτό ήταν σαν να προσπαθείς να βγάλεις αίμα από μια πέτρα.

Ενα γιγαντιαίο ATM

Σε σύγκριση με το «Γουάιτ Χαρτ Λέιν», το νέο γήπεδο της Τότεναμ είναι ένα γιγαντιαίο ATM, 62.000 θέσεων. Τα «σπιρούνια» βλέπουν να γεμίζουν τα ταμεία τους με σχεδόν επτά εκατομμύρια ευρώ (!) ανά αγώνα. Κατά τη διάρκεια της σεζόν 2021-22, ο πρώτος πίσω μετά τον Covid-19, οι «Spurs» είχαν 107 εκατομμύρια ευρώ έσοδα από την αγωνιστική περίοδο, δεύτεροι μόνο μετά τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Παρόλο που η ευρωπαϊκή τους πορεία εκείνη τη σεζόν δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική. Τα νούμερα της περασμένης σεζόν αναμένεται να είναι ακόμη υψηλότερα όταν οι λογαριασμοί κυκλοφορήσουν σύντομα.

Για ορισμένους οπαδούς, αυτό μπορεί να είναι απλώς αριθμοί σε ένα υπολογιστικό φύλλο, αλλά στη δεκαετία του 2020 είναι πιθανό να έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ. Τα περασμένα χρόνια, ο πιο σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για το αν μια ομάδα θα πετύχαινε ήταν αν οι ιδιοκτήτες της ήταν πρόθυμοι ή όχι να καταβάλλουν χρήματα, πράγμα που σήμαινε ότι η Τότεναμ βρισκόταν σε μειονεκτική θέση.

Αλλά στη σημερινή εποχή, όπου οι οικονομικές απώλειες είναι αυστηρά περιορισμένες, οι ομάδες εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από τα έσοδά τους. Με ένα σύγχρονο γήπεδο που φέρνει περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μόνο σε έσοδα από τις ημέρες των αγώνων, δεν είναι περίεργο που ο Ντάνιελ Λέβι υποστήριξε πως τα έσοδα που κερδίζει η ομάδα από τους οπαδούς είναι καθοριστικός παράγοντας.

Όσον αφορά το πώς το γήπεδο παράγει αυτά τα χρήματα, ένα μεγάλο μέρος τους προέρχεται από φαγητό και ποτό. Κοινώς την ψυχαγωγία των οπαδών. Το γήπεδο παρέχει ένα από τα καλύτερα μπαρ στο εσωτερικό του, από οποιαδήποτε άλλης ομάδας στο πρωτάθλημα. Καθώς οι οπαδοί είναι ευπρόσδεκτοι να φτάνουν νωρίς και να μείνουν αργά, ο σύλλογος μπορεί να αναμένει να δει τα ταμεία του να γεμίζουν με ένα εκατομμύριο ευρώ περίπου ανά εντός έδρας αγώνα σε έσοδα από φαγητό και ποτό. Το οποίο μπορεί να ακούγεται πολύ, αλλά είναι πολύ λίγο, χρήματα παρόμοια με αυτά που θα υπήρχαν από φαγητό και ποτό κατά τη διάρκεια ενός αγώνα NFL στο ίδιο γήπεδο). Ένα μεγάλο μέρος των εσόδων, φυσικά, είναι τα εισιτήρια.

Τα ακριβά εισιτήρια έχουν εξήγηση

Δεν μπορεί να αποφευχθεί το γεγονός ότι το να δει κάποιος οπαδός από κοντά την Τότεναμ θα του κοστίσει ακριβά. Την επόμενη σεζόν, οι τιμές των εισιτηρίων διαρκείας για ενήλικες θα κυμαίνονται από 900 ευρώ έως 2.500 ευρώ. Μόνο η Άρσεναλ έχει το φθηνότερο εισιτήριο διαρκείας για ενήλικες, το οποίο είναι πιο ακριβό από τους «Spurs», δεδομένου ότι το φθηνότερο εισιτήριο διαρκείας στο «Έμιρεϊτς» φτάνουν τα 1.000 ευρώ. Ενώ η Τότεναμ είχε διατηρήσει τις τιμές των εισιτηρίων σχετικά σταθερές τα πρώτα χρόνια στο νέο γήπεδο, αυτή η λεπτή ισορροπία έσπασε τον περασμένο μήνα, όταν ο σύλλογος ανακοίνωσε αύξηση 6% στις τιμές των εισιτηρίων διαρκείας για το 2024-25.

Οι οπαδοί της Τότεναμ ήταν έξαλλοι μετά από αυτή την εξέλιξη. Λίγο πριν το ντέρμπι με τη Μάντσεστερ Σίτι, διοργανώθηκε διαμαρτυρία από τους φίλους των Λονδρέζων σχετικά με τα εισιτήρια. «Νομίζω ότι έχουν κάνει λάθος την τιμολόγηση», λέει ο Μάρτιν Μπουχάγκιαρ, πρόεδρος του Tottenham Hotspur Supporters Trust. «Δεν νομίζω ότι χρειάζεται ο σύλλογος να βγάλει τα χρήματα που παράγει από την τιμολόγηση των εισιτηρίων. Έχουμε ένα hashtag αυτή τη στιγμή, #StopExploitingLoyalty. Όταν κοιτάξετε το χρηματικό ποσό που πληρώνουν οι σύλλογοι για τους παίκτες και ξοδεύουν σε μισθούς, για να αυξήσετε τις τιμές των εισιτηρίων διαρκείας έξι τοις εκατό, για να φέρετε αυτά που πιστεύουμε ότι είναι μεταξύ 3,5 και 3,8 εκατομμυρίων ευρώ επιπλέον έσοδα, απλώς νιώθω ότι ο σύλλογος έχει κάνει λάθος τις προτεραιότητές του».

Ο ρόλος του NFL

Ενας ακόμη καθοριστικός παράγοντας για τα έσοδα της Τότεναμ ήταν η συνεργασία των Λονδρέζων με το αμερικανικό ποδόσφαιρο. Το NFL έπαιξε τον πρώτο του αγώνα στο Λονδίνο στο «Γουέμπλεϊ» ο 2007 και αυτά τα πρώτα χρόνια, παίζοντας ένα παιχνίδι εκεί ανά σεζόν, ήταν τεράστια επιτυχία. Όμως, τον Ιούλιο του 2015, το NFL υπέγραψε μια 10ετή συμφωνία με την Τότεναμ, για να παίξει τους αγώνες της σε ένα γήπεδο που δεν είχε καν κατασκευαστεί ακόμη. Ήταν ένα άλμα πίστης για το NFL, η δέσμευση για ένα στάδιο που θα ήταν πάντα μικρότερο από το «Γουέμπλεϊ», και σε ένα λιγότερο παγκοσμίως γνωστό μέρος του Λονδίνου. Αλλά το έμειναν ευχαριστημένοι: το στάδιο έλαβε επίσημο καθεστώς στην αρχή της σεζόν ως «Σπίτι του NFL στο Ηνωμένο Βασίλειο».

Από τότε που άνοιξε το νέο γήπεδο της Τότεναμ -εκτός 2020 λόγω του Covid- το γήπεδο φιλοξενεί δύο αγώνες NFL ετησίως, γενικά στις διακοπές της Premier League τον Οκτώβριο. Πέρα από το γεγονός ότι πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός για την παγκόσμια εμβέλεια του συλλόγου, οι αγώνες είναι κερδοφόροι. Το NFL πληρώνει στην Τότεναμ ένα μεγάλο ποσό για κάθε παιχνίδι, ως μέρος της 10ετούς συμφωνίας. Σε αυτές τις αναμετρήσεις του NFL η Τότεναμ έχει έσοδα εκατομμυρίων ευρώ από τρόφιμα και ποτά, περίπου τρεις φορές υψηλότερα από ό,τι θα ήταν για έναν αγώνα της ομάδας στην Premier League.

Κι αυτό διότι οι αγώνες διαρκούν τέσσερις ώρες κι έτσι οι οπαδοί μπορούν να πίνουν μπύρα στις θέσεις τους και να αγοράζουν φαγητό και ποτό καθ' όλη τη διάρκεια του αγώνα, και όχι λίγο πριν τον αγώνα, κατά τη διάρκεια του ημιχρόνου και μετά. Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, η Τότεναμ έχει επιπλέον έσοδα από τις μπουτίκ και πάλι σημαντικά υψηλότερα από ό,τι θα ήταν για την Premier League.

Οι συναυλίες

Το 2022 φιλοξένησε για δύο νύχτες την Lady Gaga και τους Guns N΄ Roses, προτού πραγματοποιήσει το μεγαλύτερο μουσικό γεγονός στην ιστορία του σταδίου στο τέλος της περασμένης σεζόν: Πέντε νύχτες της Beyonce στο τέλος της περασμένης σεζόν, ως μέρος της παγκόσμιας περιοδείας της. Συναυλίες που απέφεραν έσοδα από ενοίκια, ποσοστό από τις πωλήσεις, τα τρόφιμα και τα ποτά. Τα έσοδα υπολογίστηκαν σε περίπου 17 εκατ. ευρώ, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη το κόστος μιλάμε για περίπου έξι εκατ. καθαρά.

Είναι ακόμα σχετικά νωρίς για το στάδιο της Τότεναμ. Δεδομένου του χρόνου που χάθηκε από την πανδημία, υπάρχουν πολλά ακόμα να έρθουν. Το γήπεδο εξακολουθεί να φέρει το όνομα με το οποίο γεννήθηκε και, παρ' όλη τη συζήτηση για μια συμφωνία για τα δικαιώματα ονομασίας, τίποτα δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί. Η Τότεναμ έχει δεσμευτεί να βρει τον κατάλληλο συνεργάτη, αλλά δεν ήταν εύκολο με την πανδημία και το Brexit.

Οι υπόλοιποι μοχλοί ανάπτυξης

Δεν πρόκειται μόνο για την ετήσια χρέωση, αλλά για τη διάρκεια της συμφωνίας, και ενώ οι χώροι των ΗΠΑ τείνουν να έχουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες για δικαιώματα ονομασίας διάρκειας 20 έως 30 ετών, αυτό είναι λιγότερο συνηθισμένο στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, (το O2 Arena ανανεώθηκε το 2017 για 10ετή θητεία). Τελικά, η Τότεναμ εξετάζει τα εμπορικά της έσοδα συλλογικά και πιστεύει ότι η επιτυχία της σε άλλους τομείς μειώνει την ανάγκη για συμφωνία για τα δικαιώματα ονομασίας. Το γεγονός ότι το στάδιο φέρει το όνομα του συλλόγου ήταν καλό και για την παγκόσμια μάρκα.

Την περασμένη εβδομάδα η Τότεναμ έλαβε έγκριση για το νέο ξενοδοχείο 30 ορόφων που χτίζει δίπλα στο γήπεδο στο μικρό οικόπεδο όπου η Παρκ Λέιν συναντά την High Road. Το σχέδιο είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο του Χάριγκεϊ τον Δεκέμβριο και αναμένεται να είναι έτοιμο εγκαίρως για το Euro 2028, όταν το γήπεδο θα φιλοξενήσει αγώνες. Με το χαρακτηριστικό ψηλό, λεπτό σχήμα του, το ξενοδοχείο τελικά θα υψωθεί πάνω από τον ορίζοντα του γηπέδου της Τότεναμ. Ακόμη και αυτό δεν θα είναι το τέλος των εργασιών ανάπτυξης, με την Τότεναμ να σχεδιάζει περισσότερες αναπτύξεις, συμπεριλαμβανομένων των οικιστικών πύργων, στη γη που κατέχει δίπλα στο γήπεδο.

Όταν άνοιξε το γήπεδο, η ελπίδα ήταν ότι θα βοηθούσε την Τότεναμ να ανταγωνιστεί στο γήπεδο και να κερδίσει τρόπαια. Σίγουρα, βοήθησε να έρθουν περισσότερα χρήματα στον σύλλογο, και ορισμένες από τις πρόσφατες αποκτήσεις του συλλόγου, όπως αυτές των Κρίστιαν Ρομέρο, Ριτσάρλισον, Πέδρο Πόρο, Τζέιμς Μάντισον οι οποίοι είναι παίκτες από με «βαριά» συμβόλαια και στο παρελθόν οι «Spurs» δεν μπορούσαν να σηκώσουν. Η Τότεναμ έμαθε φέτος ότι για να πάρει την αίσθηση που ήθελε στο νέο γήπεδο έπρεπε να διορίσει έναν προπονητή που να ταιριάζει με τις αξίες του συλλόγου. Κι αυτός δεν είναι άλλος πέρα από τον Άγγελο Ποστέκογλου ο οποίος ταιριάζει απόλυτα στο «dna» του συλλόγου.